Kayıtlar

Ağustos, 2024 tarihine ait yayınlar gösteriliyor

Türkçe'deki diğer yabancı kökenli kelimeler

Daha önceki yazılarımda Türkçeye Farsçadan ve Fransızcadan geçen sözcüklerden bahsetmiştim. Türkçeye sadece Doğu dillerinden değil, Batı dillerinden de bol miktarda sözcük geçmiştir. Doğu dillerinden olduğu gibi Batı dillerinden de Rumcadan, İtalyancadan, Fransızcadan, İngilizceden, Almancadan ve diğer dillerden Türkçeye geçen sözcüklerin haddi hesabı yoktur. Dün de yazdığım gibi ben ben bunu bir zenginlik olarak değerlendiriyorum… Yabancı sözcük diye şimdi bu kelimeleri atarsak ortada Türkçe diye bir şey kalmaz diye kıymetlendiriyorum. Örneğin; basit bir ifadeyle ‘’şampiyon Fenerbahçe’’ diye şarkı söylendiğinde bir tek Türkçe sözcük kullanılmamaktadır. Çünkü ‘’şampiyon’’ Fransızca kökenli, ‘’fener’’ Rumca kökenli, ‘’bahçe’’ ise Farsça kökenli sözcüklerdir. Eğer yabancı sözcük diye ‘’fener’’ ve ‘’bahçe’’ sözcükleri Türkçe’den atarsak ortada Türk edebiyatı kalmaz diye düşünüyorum. Türkçe’ye Arapça’dan geçen kelimeler Türkçe’ye Arapça’dan geçen sözcükleri yazmaya kalksam, dünkü Farsça’da...

Bir zarafet merkezi Yenişehir Fener

Resim
Osmanlı döneminin parlayan yıldızı Yenişehir Fener, benzer Balkan şehirleri gibi, Türk yönetimi sonrası çok renkli ve ışıltılı konumunu kaybetti. Yine benzer örnekler gibi başta mimari olmak üzere Osmanlı dönemine ait neredeyse her şey hoyratça ortadan kaldırıldı. Mustafa İsen / Yazar Geçmişte şehir tarihimizin çok önemli bazı merkezleri vardır ki bugün hafızamızdan kayıp gitmiştir. Ancak sınırlı sayıda uzmanın belleğinde yaşayan bu tür şehir örneklerinden biri de Yenişehir Fener'dir. Bugün Larissa adıyla bilinen Yenişehir, Yunanistan'da Tesalya ovasında yer alır. Aynı adı taşıyan başka şehirlerle karıştırılmaması için Osmanlılar zamanında Yenişehr-i Fener olarak adlandırılmıştır. Şehir Osmanlı döneminde Vardar Yenicesi, Vidin ve benzeri konumdaki bazı şehirler gibi bir akıncı merkezi idi. Osmanlı döneminde (1386-1881) elliden fazla camii, önemli medreseleri ve pek çok tekkesiyle imparatorluğun Avrupa'daki en büyük şehirleri arasında bulunuyordu. Yerleşik tarihi eski çağlar...

İslam Felsefesi: Düşünce semasında bir yolculuk

İslam felsefesinin gerek Müslüman ülkelerde gerek genel olarak dünya düşünce seyrindeki önemli etkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Bu yazıya İslam felsefesini genel özellikleriyle beraber ele alıyoruz. İslam felsefesini genel özellikleriyle beraber inceleyebilmek için öncelikle “Philosophy”nin Arapça karşılığı olan “Felsefe”nin ne anlama geldiğini bilmek gerekir. Arapça, Farsça ve Türkçe’de  “felsefe” olarak adlandırılan bilgi dalı çoğu felsefe tarihi kitabına göre antik Yunan’dan başlamıştır. Yine felsefe tarihi kitaplarına göre ilk filozof Thales’tir. Thales’in doğup yaşadığı yer günümüzde Türkiye topraklarında yer almaktadır. Yunan mitoslarının düşüncelere hüküm sürdüğü bir dönemde Thales mitoslardan bağımsız olarak varlığın başlangıcını akıl yoluyla sorgulayarak felsefeye başlamıştır. Bu süreç ünlü Yunan filozofu Sokrates’e kadar devam etmiştir. Doğal olarak varlığa dair sorular da bu süreçte daha çeşitli, daha çok yönlü ve farklılaşmıştı. Buna binaen söz konusu temel soru...

Temel Farsça kelimeler

  سلام (Salam) - Merhaba خداحافظ (Khodahafez) - Hoşça kal بله (Bale) - Evet نه (Na) - Hayır ممنون (Mamnun) - Teşekkür ederim لطفا (Lotfan) - Lütfen ببخشید (Bebakhshid) - Özür dilerim خوب (Khub) - İyi بد (Bad) - Kötü بزرگ (Bozorg) - Büyük کوچک (Kuçek) - Küçük جدید (Cedid) - Yeni قدیمی (Ghadimi) - Eski زیاد (Ziyad) - Çok کم (Kem) - Az سرد (Serd) - Soğuk گرم (Germ) - Sıcak آسان (Asan) - Kolay سخت (Sekht) - Zor سریع (Seri) - Hızlı کند (Kond) - Yavaş نزدیک (Nazdik) - Yakın دور (Dur) - Uzak بالا (Bala) - Yukarı پایین (Payin) - Aşağı داخل (Dakhel) - İçeri خارج (Kharec) - Dışarı روشن (Roşen) - Aydınlık تاریک (Tarik) - Karanlık سنگین (Sengin) - Ağır سبک (Sebok) - Hafif خشک (Khoşk) - Kuru تر (Ter) - Islak پاک (Pak) - Temiz کثیف (Kesif) - Kirli گرسنه (Gorosne) - Aç سیر (Sir) - Tok خسته (Kheste) - Yorgun تازه (Taze) - Taze فاسد (Fased) - Bozuk سخن (Sokhan) - Söz دوست (Dust) - Arkadaş دشمن (Doşmen) - Düşman زن (Zen) - Kadın مرد (Merd) - Erkek بچه (Beche) - Çocuk پدر (Peder) - Baba مادر (Mader) ...

Van Belediye Reisi Bedros Kapamacıyan

Resim
Büyük çoğunluğu Müslüman olan Van'da herkesin teveccühünü kazanarak belediye başkanlığına getirilen Bedros Kapamacıyan'ın katlediliş hikayesi  Ermenilerin Ermenilere yaptığı zulmün en çarpıcı örneklerinden birini oluşturuyor: “Yöneticiliği sırasında halkı memnun eden, fakat Taşnak ve Hınçak komitelerine karşı daima Devlet-i Osmaniye'den yana tavır koyan Kapamacıyan Efendi, Van'da yaşayan Türk ve Ermeni toplumunun huzuru için çaba gösteriyordu. Ancak, Ermeni çetelerine karşı durmanın onların emirlerine uymamanın cezasını çekecekti. Sık sık tehditler alan Van Belediye Reisi Kapamacıyan Efendi, isminin üzerine kara haç basıldığından habersiz bir şekilde kalabalık aile efradıyla akşam vakti akrabalarından Marcidciyan Efendi'nin isim koyma günü kutlamalarına misafir olarak gitmek için evinden dışarı çıkıp kapısında bekleyen kızağa bindi. Bu sırada evin etrafında tertip alan Taşnakcı bir grup, kalabalığın üzerine yaylım ateş açmaya başladı. Hazırlıksız ve koruması...

Sanat kimin içindir

 Sinan'ı anlamak, anmak lazım. Her bir yapısının bir öncekinin tekrarı değil,  sorunlarını çözdüğü yenisi olarak görmek lazım. – Sanattaki güzel, sonlu bir şeyde tasarlanan bir sonsuzluktur. Hegel Sanat, bizi Allah’a götüren köprüdür. - Georg Ebers.  Sanat ne bir oyun ne bir eğlencedir, o ancak ruhun dışarıya vurarak kendisini göstermesi ihtiyacıdır. 

Batı Trakya Türk Cumhuriyeti Hakkında Kısaca

Resim
Batı Trakya Türk Cumhuriyeti, 31 Ağustos 1913tarihinde Batı Trakya’da kurulmuştur. Balkan Savaşları sonrasında Batı Trakya'daTürkler ve Pomaklar başta olmak üzere çoğunluğu Müslüman ahali tarafından kurulan 3 ay yaşamış bir devletti. Kuva-yi Milliye tabiri ilk defa Batı Trakya mücadelesinde kullanılır. Bu hükûmet Osmanlı Devleti tarafından tanınmamıştı. Batı Trakya bölgesi henüz kendisine ait olmayan Yunanistan siyasi sebeplerden dolayı böyle bir devlete sıcak bakıyordu, hatta kendi iradesi ile Dedeağaç'ı bu devlete teslim etmişti. Bulgaristan veOsmanlı Devleti ise yine siyasi sebeplerden dolayı bu devletin sonunu istediler. Devlet 55 gün yaşadı. Osmanlı Devleti, Balkan Savaşı ile ilgili olarak son antlaşmayı da 13 Mart 1914'de Sırbistanile yapmıştı. İki devletin ortak sınırı kalmadığından, bu antlaşmada daha çok Sırbistan'da kalan Türkler'in durumu konusuna yer verildi ve "Batı Trakya Geçici Hükûmeti" kuruldu. Ancak 3 ay sürebildi. Hükûmet 31 Ağus...

İlk Türk Cumhuriyeti : Batı Trakya

Resim
Batı Trakya Türk Hükûmeti (Garbî Trakya Türk Cumhuriyeti) Batı Trakya’da kurulan Türk devleti (1913, 1915, 1919). İlk Türk Cumhuriyeti olup savaş koşullarında kurulmuş, savaşın sona ermesiyle birlikte ortadan kalkmıştır. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da toprak yitirmeye başlamasıyla birlikte Rumeli’deki Türklerin bir bölümü yer değiştirerek Rodop Dağları ile Meriç Irmağı arasındaki Batı Trakya’ya yerleştiğinden buradaki Türk nüfusun sayısı 5 milyona ulaşmış; bu arada Osmanlı Devleti, I.Balkan Savaşı’nda Batı Trakya’nın tümünü, Doğu Trakya’nın da bir bölümünü kaybetmişti. İttihat ve Terakki yönetimi, Osmanlı Devleti’nin katılmadığı II.Balkan Savaşı’ndan yararlanarak 23 Temmuz 1913’te Edirne’yi geri almasına rağmen Osmanlı orduları Meriç Irmağını geçemeyince Batı Trakya fiilen Bulgaristan’a bırakılmış oldu. Daha sonra Enver Bey’in (Paşa) desteğiyle bölgeye geçen Eşref Bey (Kuşçubaşı), 15 Ağustos 1913’te Türklerin bağımsızlık savaşını başlattı. 31 Ağustos 1913’te Gümülcine’ye giren Türk m...